Бүгінгі таңда кез келген білім ордасының – тіпті шағын ауыл мектебінің де – өз веб-сайты болуы қалыпты жағдайға айналды. Бірақ бұл сайттар тек жаңалық жариялайтын қарапайым беттерден гөрі әлдеқайда маңызды рөл атқарады. Олардың арасында таңғаларлық дүниелер мен ерекше жобалар да бар.
Сайт арқылы көрмелер мен музей ашқан мектептер
Кейбір мектептер сайт арқылы өзінің тарихын, жетістіктерін және тіпті музейлерін таныстырады. Мысалы, АҚШ-тағы The Webb Schools жеке мектебінің сайтында оқушылар өздері жинаған археологиялық заттардан виртуалды музей жасап шығарған. Бұл сайтқа кірген кез келген адам онлайн көрме арқылы мектептің рухани байлығымен таныса алады. Бұл тек ақпарат жеткізу емес, — нағыз цифрлық мұра.
Онлайн экскурсия және 360° тур
Бірқатар заманауи мектептер сайтқа 360 градус панорамалық тур орналастырып қойған. Мысалы, Таиландтағы Rugby School Thailand мектептің ғимаратын, кітапханасын, спортзалын виртуалды аралап көруге мүмкіндік береді. Бұл ата-аналар үшін де, болашақ оқушылар үшін де өте ыңғайлы мүмкіндік. Кейбір қазақстандық мектептер де осы тәжірибені енді енгізіп келеді.
Оқушылардың пікірлері мен тәжірибесі
Әлеуметтік желі мен форумдарда көптеген оқушылар мектеп сайттарын қатты сынға алады. Олар сайттарда керекті ақпаратты табудың қиындығын, беттердің дұрыс ашылмайтынын және ескі дизайнды жиі айтады. «Сайт лабиринт сияқты — бәрі тереңде жасырылған» деген пікірлер кездеседі. Бұл мектеп әкімшілігі үшін ескеретін маңызды сигнал.
Ұялы құрылғыға сай болу — басты талап
Заман талабына сай сайттар смартфон мен планшетте де ыңғайлы көрінуі тиіс. Бірақ кейбір мектеп сайттары тек компьютерге арналған, ал телефоннан кіргенде мәтіндер ұсақ, батырмалар дұрыс жұмыс істемейді. Бұл келуші үшін ыңғайсыздық тудырады, ал ата-аналар қажетті ақпаратты таба алмай қиналады.
Құжаттар мен онлайн жазылу
Қазіргі мектеп сайттарының маңызды бір қызметі — құжаттармен жұмыс істеу. Бұрын PDF бланктерін жүктеп, толтырып, басып шығару қажет болатын. Қазір заманауи мектеп сайттарында онлайн тіркелу, қабылдау формасы, шағым немесе өтініш қалдыру мүмкіндігі болуы керек. Бұл ата-аналардың уақытын үнемдейді және қағазбастылықты азайтатыны сөзсіз.
Қызықты статистика
- Ұлыбританияда жүргізілген зерттеуге сәйкес, ата-аналардың 90%-ы мектепті таңдарда алдымен оның веб-сайтына кіреді.
- АҚШ-та ата-аналар аптасына орта есеппен 3 рет мектеп сайтына кіріп, жаңалықтарды, сабақ кестесін немесе хабарламаларды тексереді.
- Қазақстанда да бұл үрдіс кеңеюде. Бүгінгі таңда Алматы мен Астанадағы мектептердің 70%-дан астамында жеке сайты бар.
Контент – тек жаңалық қана емес
Көп мектеп сайттары тек жаңалық пен хабарландыру жариялап шектеліп қалады. Алайда кей мектептер сайтты — оқушылар жазатын блог ретінде де пайдалануда. Мектеп өмірі, сабақтан тыс іс-шаралар, мұғалімдер мен оқушылардың жетістіктері, тіпті оқушылардың авторлық әңгімелері де осында жарияланып отырады. Бұл балалардың жазу, шығармашылық қабілетін дамытуға мүмкіндік береді.
Қауіпсіздік пен сенімділік
Мектеп сайттары балалар мен ата-аналар туралы жеке мәліметтерді жинауы мүмкін. Сондықтан оларда міндетті түрде SSL-сертификат (https://) болуы тиіс. Бұл сайтты қауіпсіз етеді және сенімділік тудырады. Сондай-ақ, сайтқа арнайы «Ата-аналарға арналған жиі қойылатын сұрақтар» бөлімі қосу – үлкен плюс.
Қазақстандағы мектеп сайтындағы ерекше жағдай
2022 жылы Орал қаласындағы бір мектептің сайты күтпеген жағдаймен ел назарына ілікті. Ата-аналар «Байланыс» бетінде тұрған телефон нөмірін терген кезде, бұл нөмірдің басқа кәсіпкерге тиесілі екенін білгілі болған. Кейін анықталғандай, мектеп сайтындағы мәліметтер бірнеше жылдан бері жаңартылмаған екен. Бұл оқиға білім бөлімі тарапынан ескертуге себеп болып, қалалық мектептердің бәріне сайт мәліметтерін жаңарту тапсырылған.
- Бұл – сайтты жай ғана орналастырып қою емес, үнемі жаңартып, бақылап отыру қажет екенін көрсететін мысал.
Мектеп сайты – халықаралық жарысқа жолдама
Көптеген халықаралық мектептер арасында өтетін зияткерлік жарыстарға қатысу үшін арнайы электронды тіркеу қажет. Бұл процесс көбіне мектеп сайттары арқылы іске асады. Мысалы, «International Math Olympiad» немесе «Science Without Borders Challenge» секілді жобаларда мектеп сайты арқылы оқушы портфолиосын жіберу – міндетті талаптардың бірі.
Сайттың сапалы және жаңартылған болуы — оқушының халықаралық аренаға шығуына жол ашады. Мектеп әкімшілігі осындай мүмкіндіктерді жіберіп алмауы үшін сайтты жүйелі жүргізу керек.
Мектеп сайттарында жиі кездесетін қателіктер
Жергілікті және халықаралық тәжірибені саралай келе, мектеп сайттарында жиі кездесетін төмендегідей кемшіліктерді байқауға болады:
- Сілтемелер ашылмайды немесе 404 қатесі шығады;
- Ақпараттар ескі (мысалы, кейде 2019 жылғы директордың есімі тұрады);
- Ұялы телефонда дұрыс көрінбейді;
- Жүктелу уақыты өте ұзақ;
- Форма немесе байланыс батырмасы жұмыс істемейді;
- SSL-сертификат жоқ (қауіпсіздік бұзылуы мүмкін).
Осындай ұсақ қателіктер мектеп имиджіне кері әсер етеді. Ата-аналар бұл сайтқа қарап, мектептің жауапкершілігі мен ұқыптылығын бағалайды. Сондықтан, сайт тек «бар болу үшін» емес, жұмыс істейтін құрал болу шарт.
Жинақтай келе:
Бүгінгі заманда мектеп сайты — тек ақпарат көзі ғана емес. Бұл:
- ата-анамен ашық байланыс құралы;
- оқушылардың жетістігін көрсету алаңы;
- құжат айналымын жеңілдететін жүйе;
- мектептің имиджін қалыптастыратын маңызды платформа.
Сапалы сайт — мектептің дамуына үлес қосатын заманауи құрал. Егер сіздің мектебіңізде сайт болса — оған жан бітіріңіз, мазмұнмен толтырыңыз, үнемі жаңартып отырыңыз. Ал егер де білім орнының сайты әлі жоқ болса — оны кәсіби мамандарға тапсырып жасата аласыз.